دانستنی های حقوقی

 

دانستنی های حقوقی

حتما بسیار پیش آمده که در موقعیتی قرار گرفته‌اید که نمی‌دانسته‌اید مشکل‌تان را چگونه حل کنید یا اینکه نسبت به شرایط حقوقی محقق شدن آن فعل و آثار احتمالی آن آگاهی کافی نداشته‌اید.

خبرگزاری ایسنا: حتما بسیار پیش آمده که در موقعیتی قرار گرفته‌اید که نمی‌دانسته‌اید مشکل‌تان را چگونه حل کنید یا اینکه نسبت به شرایط حقوقی محقق شدن آن فعل و آثار احتمالی آن آگاهی کافی نداشته‌اید.

 در مجموعه نوشتاری تحت عنوان «آیا می‌دانید» شما را با برخی از این موارد آشنا می‌کنیم.

 مجموعه «آیا می‌دانید» با یادآوری برخی نکات حقوقی که با زندگی روزمره انسان‌ها سر وکار دارد، تلاش خواهد کرد تا بر داشته‌های حقوقی شما در این حوزه بیفزاید. بخش نهم این مجموعه به این شرح است:

حصر وراثت و چگونگی درخواست تامین دلیل

آیا می‌دانید؟

در امور کیفری که رسیدگی به آن فوریت دارد، در تمام ساعات شبانه‌روز قاضی کشیک مستقر در دادسرا قابل دسترس است.

آیا می‌دانید؟

برای طرح شکایت می‌توانید به دادسرا و مراجع انتظامی مراجعه کنید.

آیا می‌دانید؟

در پرونده‌های مهـم، متهم باید وکیل داشته باشد و در صورتی که وکیل معرفی نکند دادگاه برای او وکیل تسخیری تعیین می‌کند.

آیا می‌دانید؟

در صورتی که متهم توانایی انتخاب وکیل را نداشته باشد، می‌­تواند از دادگاه درخواست تعیین وکیل مجانی نماید؟

آیا می‌دانید؟

واحد ارشاد و معاضدت قضایی مستقر در مجتمع­‌های دادگستری‌ها آماده ارائه راهنمایی حقوقی به شما هستند؟

آیا می‌دانید؟

پیشگیری بهتر از درمان است. قبل از انجام هر کاری که می‌­تواند برای شما مشکلات حقوقی ایجاد کند بهتر است با یک وکیل دادگستری و یا کارشناس حقوقی مشورت کنید؟

آیا می‌دانید؟

مسائل حقوقی امور تخصصی هستند بهتر است برای طرح دعوا و دفاع از آن از وکلای دادگستری استفاده کنید؟

آیا می‌دانید؟

هر یک از ورثه یا شخص ذی‌نفع می‌تواند از دادگاه گواهی انحصار وراثت تحصیل نماید؟

آیا می‌دانید؟

اخذ گواهی انحصار وراثت به معنای مطالبه سهم ­الارث نیست بلکه فقط برای تعیین ورثه است؟

آیا می‌دانید؟

برای درخواست تأمین دلیل باید به شوراهای حل اختلاف محل مراجعه کنید؟

آیا می‌دانید؟

حتی قبل از اینکه اقدام به طرح دعوا نمایید می‌توانید درخواست تأمین دلیل نمایید؟    

---

شرایط حضانت و مجازات پس ندادن طفل!
 

آیا می‌دانید؟

در صورت فوت پدر، حضانت طفل با مادر زنده است هر چند این طفل جد پدری یا قیم داشته باشد مگر در صورت عدم صلاحیت مادر.

آیا می‌دانید؟

فرزند دختر تا 9 سال قمری و فرزند پسرتا 15 سال قمری تحت حضانت والدین خود هستند.

آیا می‌دانید؟

فرزند دختر پس از اتمام سن 9 سالگی و فرزند پسر پس از اتمام سن 15 سالگی در تعیین محل زندگی خود ( نزد پدر یا مادر) مختار می‌‌باشند.

آیا می‌دانید؟
پدر یا مادری که حضانت طفل به آنها داده شده حق ندارند طفل را به محلی غیر از محل اقامت طرفین یا خارج از کشور ببرد یا بفرستد مگر با کسب اجازه از دادگاه.

آیا می‌دانید؟

اگر در صورت انحطاط اخلاقی پدر یا مادری که طفل در حضانت اوست سلامت روانی و جسمی طفل دستخوش خطر قرار گیرد این دادگاه است که برای حضانت طفل تصمیم لازم را خواهد گرفت.

آیا می‌دانید؟

مادر در قبال قبول حضانت و نگهداری طفل نمی‌‌تواند مطالبه اجرت نماید چرا که نگهداری اطفال هم حق و هم تکلیف ابوین است ، لکن نفقه فرزند بر عهده پدر و سپس جد پدری است.

آیا می‌دانید؟

چنانچه پدر یا مادری که حضانت طفل بر عهده وی است به بیماری لاعلاج و واگیردار دچار شود حق حضانت ساقط می‌‌شود مگر اینکه شخص بتواند در این خصوص پرستار بگیرد.

آیا می‌دانید؟

اگر کسی که حضانت طفل به او عهده اوست پس از اتمام زمان حق حضانت، از دادن طفل به شخصی که قانوناً حق مطالبه دارد خودداری کند برابر قانون به مجازات 3 تا 6 ماه حبس و یا جزای نقدی از یک میلیون و پانصد هزار تا سه میلیون ریال محکوم خواهد شد.

آیا می‌دانید؟

شوهر مکلف به پرداخت نفقه همسرش می باشد.

آیا می‌دانید؟

نفقه شامل تامین هزینه زندگی زن که شامل خانه – اثاثیه منزل – غذا و لباس و دارو و درمان از زمان عقد دایم بر عهده شوهر می‌‌باشد.

آیا می‌دانید؟

تمکین به معنای اطاعت زن از شوهر در ادای وظایف زوجیت، حسن معاشرت و سکونت در منزل شوهر می‌‌باشد.  

---

با این شرایط از همسرتان نفقه دریافت کنید
آیا می‌دانید؟

به زنی که از همسرش در مفهوم خاص و عام تمکین نکند ناشزه می‌‌گویند و این زن مستحق نفقه نیست.

آیا می‌دانید؟

زن باید در منزلی که شوهر تعیین می‌‌کند سکنی نماید مگر آنکه هنگام عقد اختیار تعیین منزل به زن داده شود.

آیا می‌دانید؟

اگر منزلی که شوهر تهیه نموده، مناسب شئونات اجتماعی زن باشد ولی سکونت در آن موجب احتمال ضرر و زیان شرافتی یا بدنی (آزار و اذیت) زن باشد، خروج زوجه از آن منزل، نشوز و عدم اطاعت محسوب نمی‌‌شود و نفقه تا زمان برطرف شدن مشکل به وی تعلق می‌‌گیرد.

آیا می‌دانید؟

در فاصله میان عقد و انجام ازدواج، نفقه‌‌ای به زن تعلق نمی‌‌گیرد مگر اینکه زن جهت شروع به زندگی اعلام آمادگی کند ولی مرد از بردن همسرش خودداری کند و در این صورت زن مستحق دریافت نفقه می‌‌باشد.

آیا می‌دانید؟

زنی که شوهرش نفقه پرداخت نمی‌کند هم می‌‌تواند شکایت کیفری نماید و هم دادخواست حقوقی ارائه کند.

آیا می‌دانید؟

نفقه زمان حال از طریق شکایت کیفری قابل مطالبه است و نفقه زمان گذشته از طریق ارائه دادخواست حقوقی قابل مطالبه است.

آیا می‌دانید؟

به زنی که بعد از عقد، شروع به زندگی زناشویی و رفتن به منزل شوهرش را منوط به پرداخت مهریه نماید، نفقه تعلق می‌‌گیرد.

آیا می‌دانید؟

اگر شوهر با داشتن استطاعت مالی نفقه زن خود را با وجود تمکین همسرش به وی ندهد، و یا از پرداخت نفقه سایر اشخاص واجب النفقه خودداری نماید مجازاتش برابر قانون از 3 ماه و 1 روز تا 5 ماه حبس است.

آیا می‌دانید؟
در زمان عده طلاق رجعی که 3 ماه و 10 روز پس از ثبت طلاق می‌‌باشد مرد مکلف به پرداخت نفقه همسرش می‌‌باشد.

آیا می‌دانید؟

اگر طلاق به علت عدم تمکین و اطاعت زوجه از همسرش صادر شده باشد در زمان عده نفقه‌‌ای به زن تعلق نمی‌‌گیرد مگر آنکه در تمکین شوهر قرار گیرد.

آیا می‌دانید؟

مهریه عندالمطالبه است یعنی به محض انعقاد عقد نکاح، زن مالک مهریه می‌‌شود.   

---

     

شرایط تصرف دارایی های زن و فروش جهیزیه‌!

آیا می‌دانید؟

عدم تعیین مهریه در ازدواج موقت باعث بطلان عقد می‌‌شود.

آیا می‌دانید؟

مهریه نیز مانند سایر حقوق مالی قابل نقل و انتقال قهری به ورثه است.

آیا می‌دانید؟

اگر شوهر فوت کند و دیه‌‌ای به ورثه برسد با توجه به اینکه مهریه جزء دین ممتاز است همسر می‌‌تواند قبل از تقسیم دیه، مهریه خود را از دیه مطالبه کند.

آیا می‌دانید؟
در صورتی که پدر زوج پرداخت مهریه را از طرف پسرش ضمانت کند در برابر قانون مسئول به پرداخت می‌‌باشد.

آیا می‌دانید؟

شوهر اجازه فروش جهیزیه همسرش را ندارد و تا زمان بقای زندگی مشترک حق استفاده از این اموال را دارد.

آیا می‌دانید؟

اگر زوجی بدون اذن همسرش جهیزیه وی را بفروشد برابر قانون مسئول است و می توان به عنوان فروش مال غیر از وی شکایت کرد.

آیا می‌دانید؟

زن حق دارد مستقلا در دارایی خود هرگونه تصرفی کند و شوهر حق مداخله در این امور را ندارد، برای مثال سهم الارث خود را ببخشد یا بفروشد.

آیا می‌دانید؟

مرد با داشتن همسر، نمی‌‌تواند زن دیگری را اختیار کند مگر با اجازه دادگاه.

آیا می‌دانید؟

در صورتی مرد می تواند درخواست ازدواج مجدد نماید که اولا رضایت همسر اول را داشته باشد و ثانیا همسرش بیمار باشد و قادر ایفای وظایف زناشویی نباشد و یا زندگی خانوادگی را ترک نماید و یا اعتیاد داشته باشد.

آیا می‌دانید؟

اگر مردی هر چند با اجازه دادگاه ازدواج مجدد نماید لطمه‌‌ای به حق همسر اول که ناشی از عقد نکاح و شرطی که به نفع او شده وارد نمی‌‌کند و زن می تواند برای مطلقه کردن خود با حفظ حقوق خود به دادگاه مراجعه نماید.    

---

تجدیدنظرخواهی کیفری، جهات قانونی و ضمانت از متهم

آیا می‌دانید؟

زمان تجدیدنظرخواهی نسبت به آراء محاکم بدوی برای اشخاص مقیم ایران فقط بیست روز از زمان ابلاغ رأی با انقضای مدت واخواهی است.

آیا می‌دانید؟

ادعای جدید در مرحله تجدیدنظر، مسموع نیست.

آیا می‌دانید؟

به دادخواست‌های ناقص در دادگاه تجدیدنظر رسیدگی نخواهد شد.

آیا می‌دانید؟

مرجع تجدیدنظر فقط به آنچه که مورد تجدیدنظرخواهی است و در مرحله نخستین مورد حکم قرار گرفته، رسیدگی می‌‌کند.

آیا می‌دانید؟

جهات قانونی درخواست تجدیدنظر:

الف. ادعای بی‌اعتبار بودن مستندات دادگاه.

ب. ادعای فقدان شرایط قانونی شهادت شهود.

ج. ادعای بی‌توجهی قاضی به دلایل ابرازی.

د. ادعای مخالف بودن رای با موازین شرعی و با مقررات قانونی.

آیا می‌دانید؟

در پرونده‌های کیفری فقط اشخاص زیر حق درخواست تجدیدنظر دارند:
الف. محکوم‌علیه یا وکیل یا نماینده قانونی او.

ب. شاکی خصوصی یا وکیل یا نماینده قانونی او.

ج. دادستان در خصوص جرایمی که به موجب قانون، تعقیب آنها به عهده او گذارده شده است.

آیا می‌دانید؟

آراء دادگاه‌های کیفری فقط در موارد ذیل قابل تجدیدنظرخواهی در دادگاه‌های تجدیدنظر استان است:

الف. ضبط اموال بیش از یک میلیون ریال.

ب. جرایمی که طبق قانون مستلزم پرداخت دیه بیش از خمس دیه کامل است.

ج. جرایمی که حداکثر مجازات قانونی آن بیش از سه ماه حبس یا شلاق یا جزای نقدی بیش از پانصد هزار ریال.

و. محکومیت‌های انفصال از خدمت دولت.

آیا می‌دانید؟

اوراق قضایی به آدرسی که در پرونده اعلام کرده‌اید ارسال می‌شود لذا در صورت تغییر آدرس لازم است فوری مراتب را به دادگاه اعلام کنید.

آیا می‌دانید؟

در صورت ضمانت از متهم در صورتی که مرجع قضایی اعلام کرد مکلف به معرفی وی می‌باشید، در صورت عدم معرفی متهم، وجه‌الکفاله یا وجه‌الوثاقه از شما اخذ خواهد شد.

آیا می‌دانید؟

اگر از سوی مرجع قضایی احضار شدید، عدم حضور بدون عذر موجه منجر به جلب و دستگیری شما خواهد شد.

---

قوانین عجیب در دنیا!

1- جویدن آدامس در سنگاپور ممنوع است.

2. تقلب کردن در مدارس بنگلادش غیرقانونی است و افراد بالای 15 برای تقلب به زندان فرستاده می‌شوند.

4. مشاهده فیلم های کاراته‌ای تا سال 1979 در عراق ممنوع بود.

5. در ایسلند زمانی داشتن سگ خانگی ممنوع بود.

6. در آریزونای آمریکا، کشتن و شکار شتر ممنوع است.

7. در تایلند همه سینمارو‌ها مجبورند هنگام پخش سرود ملی قبل از شروع فیلم قیام کنند.

8. در دانمارک روشن کردن ماشین قبل از «چک کردن» ـ اینکه بچه‌ای زیر آن خوابیده است یا نه، ـ ممنوع است.

9. در تایلند انداختن آدامس جویده شده تا 500 دلار جریمه دارد و قبل از خارج شدن ازخانه حتما باید لباس زیر پوشیده باشید.

10. در سال 1888 در بریتانیا قانونی تصویب شده که دوچرخه سواران را موظف می‌کرد تا زمان رد شدن ماشین از کنارشان، زنگ دوچرخه‌هایشان را به طور پیوسته به صدا درآورند.

11. در قرن 16 و 17 میلادی نوشیدن قهوه در ترکیه ممنوع بود و اگر کسی در حین خوردن قهوه دستگیر می شد، به اعدام محکوم می‌شد.

12. در فنلاند زمانی پخش کارتون دونالد داک به علت شلوار نپوشیدن شخصیت اصلی سریال، ممنوع بود.

13. تا سال 1984، بلژیکی ها مجبور بودند نام فرزندشان را از یک لیست 1500 نفری در روزهای ناپلئون به طور رندوم انتخاب کنند.

14. در برمه دسترسی به اینترنت غیرقانونی است. اگر فردی با اتهام داشتن مودم دستگیر شود، به زندان محکوم می شود.

15. اتریش اولین کشوری بود که مجازات مرگ را در سال 1787 حذف کرد.

16. در طول جنگ جهانی اول هر سربازی که به همجنس بازی متهم می شد، اعدام می شد.

17. در زمان حکومت طالبان در افعانستان، پوشیدن جوراب سفید برای زنان به علت تحریک آمیز بودن آن برای مردان ممنوع بود. در ضمن ماموران پلیس دستور داشتند پنجره خانه ها را با رنگ سیاه بپوشانند تا زنان حاضر در خانه ها دیده نشوند.

18. در 24 ایالت آمریکا ضعف جنسی عامل اصلی طلاق است.

19. در ایالت میسوری بخش سنت لوئیس، هنوز هم نجات دادن زنان با لباس خواب، برای ماموران آتش نشانی ممنوع است.

20. در انگلستان، سر لاشه هر نهنگی که پیدا شود متعلق به پادشاه است و دم آن متعلق به ملکه.

21. در فرانسه صدا زدن خوک با نام ناپلئون ممنوع است.

22. در ویکتوریای استرالیا پوشیدن شلوارک‌های صورتی تحریک آمیز در غروب های شنبه ممنوع است.

23. در ویکتوریای استرالیا، تنها متخصصان برق اجازه تعویض لامپ برق را دارند.

24. در انگلستان چسباندن برعکس تمبر حاوی عکس ملکه، نشانگر خیانت و پیمان شکنی با سلطنت است.

25. در ورمونت، زنان تنها با اجازه کتبی همسرانشان حق استفاده از دندان مصنوعی را دارند.

26. در واشنگتون، وانمود کردن به داشتن خانواده پولدار ممنوع است.

27. در منطقه کنورسویل ویسکانسین آمریکا، مردان در هنگام اوج لذت شهوانی (ارگاسم) همسرانشان حق تیراندازی ندارند.

28. در اوهایو آمریکا، ماهیگیری در زمان مستی ممنوع است.

29. در اندونزی مجازات استمنا، مرگ است.

30. در بخش اروکای ایالت نوادا، بوسیدن زنان توسط مردان سبیلو ممنوع است.

31. در میامی آمریکا، تقلید کردن رفتار جانواران ممنوع است.

32. در لوای آمریکا، بوسیدن بیش از 5 دقیقه مجاز نیست.

33. زمانی در کشور سوئیس، محکم بستن در خودرو جرم به حساب می آمد.

34. در روآتای ایتالیا، عبور افراد غیرمسیحی از 20 متری کلیسا ممنوع است اما عبور بزرگراهی از فاصله 15 متری کلیسای آن منطقه موجب دردسر پلیس شده بود، زیرا امکان توقف حودرو ها در آن منطقه بزرگراه برای چک کردن مسیحی بودن یا نبودن شان وجود نداشت.

35. در سوئیس داشتن یک پناهگاه برای شهروند الزامی است.

36. در لینوئیس آمریکا دادن سیگار روشن به حیوانات ممنوع است.

---

مطلقه بودن زن به 3 طلاق و 9 طلاق!

آیا می‌دانید در چه صورتی یک زن سه طلاقه محسوب می‌شود؟

 شرایط مترتب بر سه طلاقه بودن زن چیست و درصورت تمایل شوهر، چگونه امکان ازدواج مجدد با زن سه طلاقه فراهم می‌شود؟

 شرع و قانون درباره‌ی سه طلاقه شدن زن نص صریحی دارند. آنچه در ذیل می‌آید برگرفته از متن قوانین موضوعه ایران است که مطلقه بودن به سه طلاق و 9 طلاق را تبین کرده است:

طبق ماده 1057 قانون مدنی، «زنی که سه مرتبه متوالی زوجه یک نفر بوده و مطلقه شده، بر آن مرد حرام می شود مگر اینکه به عقد دایم به زوجیت مرد دیگری درآمده و پس از وقوع نزدیکی با او به واسطه طلاق یا فسخ یا فوت، فراق حاصل شده باشد.»

بنابراین، مردی که سه مرتبه متوالی زنی را طلاق داده، اعم از اینکه طلاق بعد از رجوع در ایام عده یا پس از نکاح جدید واقع شده باشد، نمی‌تواند از نو با آن زن ازدواج کند، زیرا ازدواجی که این قدر متزلزل و ناپدار باشد، نمی‌تواند کانون خانوادگی خوشبختی به وجود آورد و بجاست که از تجدید آن پس از سه بار طلاق متوالی جلوگیری شود به علاوه قانونگذار خواسته است بدین وسیله از تکرار طلاق جلوگیری کند.

فرض کنیم بعد از سه طلاق متوالی و دخالت محلل (فردی که با زن سه طلاقه ازدواج می‌کند تا زن بر شوهر اولی حلال شود) و انحلال نکاح و ازدواج مجدد زن و شوهر سابقش، باز زوجین با هم ناسازگاری آغاز کنند و طلاق تکرار شود. این نمایشنامه نمی‌تواند برای همیشه ادامه داشته باشد. زیرا قانونگذار به پیروی از فقه اسلامی مقرر داشته است: «زن هر شخصی که به 9 طلاق که 6 تای آن عدی است مطلقه شده باشد، بر آن شخص حرام موبد می‌شود».

---

یکصد و ده "ضرب‌المثل حقوقی" رایج در دنیا!

اصولا در هر فرهنگ و آیینی ضرب‌المثل‌هایی از قدیم‌الایام تاکنون پدید آمده‌اند که در گفت‌وگو‌های روزانه به کرات از آنها استفاده می‌شود، در این میان کم نیستند ضرب‌المثل‌هایی که پایه حقوقی دارند.

 در ذیل 110 ضرب‌المثل حقوقی در دنیای متفاوت فرهنگ‌های جوامع انسانی را برمی‌شماریم:
1_ قانون سه روز پیرتر از دنیاست. (استونیایی)

2_قلم و جوهر بهترین شهودند. (پرتغالی)

3_ قضاوت باید گوش بزرگ و دست کوچک داشته باشد. (آلمانی)

4_ حقیقت، دختر زمان است. (ایتالیایی)

5_قانون غالبا دندان خود را نشان می‌دهد ولی گاز نمی‌گیرد. (انگلیسی)

6_حقیقت سنگین است، لذا عده‌ای معدود حاضرند آن را حمل کنند. (عبری)

7_حقیقت را می‌توان خم کرد، ولی نمی‌توان آن‌ را شکست. (ایتالیایی)

8_ حرف حق شمشیری است، برنده. (فارسی)

9_قاضی که بی‌گناهی را محکوم سازد، وجدان خود را محکوم کرده است. (سوئدی)

10_حقیقت غالبا در یک استخر زشت پنهان است. (چینی)

11_ قانون چاه بی انتهاست، هر که گرفتارش شد کارش ساخته است. (چینی)

12_قاضی خوب همسایه بد است. (آمریکایی)

13_قانون روی میز است و عدالت زیر میز. (استونی)

14_قانون مانند تار عنکبوت است، سوسک از آن رد می شود ولی مگس گرفتار می‌گردد. (چک)

15_قانون همه را می لیسد. (اسکاتلندی)

16_حق پشت در منتظر است و باطل در جلسه شرکت می‌کند. (انگلیسی)

17_حقیقت و گل سرخ هر دو خار دارند. (اسپانیایی)

18_حق شناسی بار سنگینی است. (اسکاتلندی)

19_حق بالاتر از قانون است. (روسی)

20_قانونی که درباره شیر و گاو یک جور حکم کند، قانون نیست. (انگلیسی)

21_حقیقت در ته چاه نهفته است. (فرانسوی)

22_حقیقت گرزی است که فرود می‌اید و همه را می‌کشد. (فرانسوی)

23_حق همیشه توفیق نیافته است ولی موفقیت همیشه بر حق بوده است. (المانی)

24_حقیقت، بهتر از طلاست. (انگلیسی)

25_حقیقت، مهر خداست. (عبری)

26_حقیقت نیش می زند و دروغ درمان می کند. (ایتالیایی)

27_حقیقت شبحی است که افراد بسیاری را از خود می‌ترساند. (المانی)

28ـ اگر نمی خواهی سرت کلاه برود، قیمت جنس را از سه مغازه بپرس. (چینی)

29ـ انکه تهمت می‌زند هزار بار می‌کشد ولی قاتل فقط یک بار می‌کشد. (چینی)

30ـ اگر مرد دنبال زن افتد به ازدواج گرفتار می‌شود ولی اگر زن به دنبال مرد افتد بدبخت و بیچاره می‌شود. (عبری)

31ـ از شوخی قاضی فقط خودش می‌خندد و همنشینش. (ایتالیایی)

32ـ بی عدالتی بها ندارد. (استونی)

33ـ بی عدالتی دایه پزشک است. (المانی)

34ـ تمام براهین دادگاهی قابل قبول‌اند. (ترانسوال)

35ـ تخم مرغ دزد شتر مرغ دزد می شود. (فارسی)

36ـ اگر در جوانی سوزنی بدزدی در پیری پول خواهی دزدید. (چینی)

37ـ اگر وکیل دادگستری را با اردنگی پایین پله ها اندازید تا پایان عمر به شما خواهد چسبید. (انگلیسی)

38ـ تمام قوانین عادلانه نیست. (اسکاتلندی)

39ـ آفتابه دزدها را به دار می‌آویزیم و به دزدان بزرگ درود می فرستیم. (المانی)

40ـ اگر میخواهی قاضی خوبی باشی باید به حرف های همه گوش بدهی. (برزیلی)

41ـ جهنم و محکمه عدالت همیشه باز هستند. (المانی)

42ـ از دو کس حقیقت را مپوشان یکی پزشک و دیگری وکیل عدلیه. (فرانسوی)

43ـ ازدواج زودش اشتباه است و دیرش اشتباهی بزرگتر. (فرانسوی)

44ـ آنکه می‌دزدد به دار آویخته نمی‌شود بلکه آنکه گرفتار می‌گردد به دار آویخته می‌شود. (چک)

45ـ چو بد کردی مشو ایمن ز آفات ...... که واجب شد طبیعت را مکافات. (فارسی)

46ـ حق با زور است. (انگلیسی)

47_ هر جا که جامعه باشد، حقوق هم است. (لاتینی)

48_ اگر میخواهی بر اسرار مردی واقف شوی، فقط از همسایگانش سوال کن. (چینی)

49ـ انسان نباید با چکش اهنین در خانه قاضی را بزند. (المانی)

50_تمام اختلافات از « آری » و « نه » بر میخیزد. (فرانسوی)

51ـ برایی آنکه پیش روی قاضی قرار نگیری پشت سر قانون راه برو. (انگلیسی)

52ـ خدا می خواست ادمیان را تنبیه کند و قضاوت را به جانشان انداخت. (روسی)

53ـ «اشتباه» می تواند حتی از یک شکاف بگذرد ولی «حقیقت» در یک دروازه گیر می‌کند. (اتازونی)

54_عدالت همیشه گرسنه است. (بلغارستانی)

55_ دل انسان آهن است و قوانین کشور کوره. (چینی)

56_دزد مرتکب فقط یک جنایت شده، و آنکه مالش به سرقت رفته مرتکب صد جنایت. (زیرا به دیگران تهمت دزدی می‌زند). (ارمنی)

57_شوهر قانون است برای همسرش. (روسی)

58_دزد به دزد می‌زند خدا خنده‌اش می‌گیرد. (فارسی)

59_دزد، بازار را آشفته می خواهد. (فارسی)

60_شمشیر عدالت غلاف ندارد. (فرانسوی)

61_صدای جلنگ جلنگ پول غالبا صدای عدالت را از بین می برد. (یوگسلاوی)

62_دزد از خانه مفلس خجل اید بیرون. (فارسی)

63_عدالت از آنچه در قانون نوشته شده معلوم می شود. (چینی)

64_فقط پزشکان می توانند آدم بکشند و از کیفر در امان باشند. (اسلواکی)

65_عدالت بی عدالتی می شود وقتی که بر سر یک نفر دو ضربه وارد کنی در حالی که مستحق فقط یک ضربه است. (بلژیک)

66_دزد ناشی به کاهدان می زند. (فارسی)

67_دزد راه باش، دزد سفره مباش. (آذربایجانی)

68_عرف و عادت مادری است که همه باید از او اطاعت کنند. (برونئی)

69_وقتی که رفیق، قاضی شود باید فاتحه قانون را خواند. (ایتالیایی)

70_دزدان بزرگ افتابه دزد را به دار می آویزند. (چک)

71_عدالت بهتر از عبادت است. (عبری)

72_دادگستری خیلی زیاد، غالبا ستم خیلی زیاد است. (فرانسوی)

73_عدالت کور است و کسی را نمی بیند. (انگلیسی)

74_دزد خوب نگهبان خوب می شود. (نگروئی)

75_روباه نباید موقع محاکمه مرغ قاضی دادگاه باشد. (چینی)

76_ستم بر ستم پیشه عدل است و داد. (فارسی)

77_ عرف و عادت قانون ثانوی است. (لاتینی)

78_عرف و عادت قوی تر از قانون است. (روسی)

79_گواه شاهد صادق در استین باشد. (فارسی)

80_مهربانی بزرگتر از قانون است. (چینی)

81_مراسم و قانون همسایه یکدیگرند. (مونته‌نگروئی)

82ـ وقتی رشوه از در وارد می شود عدالت از پنجره فرار می کند. (ترکی)

83ـ وصیت نامه خطرناک تر از پزشک است، بسیاری از افراد بیشتر در اثر نوشتن وصیت نامه مرده‌اند تا به علت بیمار بودن. (اسپانیولی)

84ـ وکلا مانند درشکه چی ها نیستند، آنها انعام‌شان را قبل از حرکت می‌گیرند. (اتازونی)

85ـ وجدان بد در آن واحد تهمت زننده، قاضی، شاهد و به دارزننده است. (هلندی)

86ـ هر قدر بر تعداد قوانین افزوده شود به همان نسبت عده تبهکاران رو به افزایش می‌گذارند. (چینی)

87ـ هر کس بر بازوی عدالت بایستد با مغز بر زمین می افتد. (چینی)

88ـ وقتی که سراغ طبیب می روی سراغ قاضی هم برو تا وصیت نامه ات را تهیه کند. (المانی)

89ـ وکیل خوب همسایه بد است. (فرانسوی)

90ـ یک جیب پر از حق احتیاج به یک جیب پر از طلا دارد. (چک)

91ـ یک قاضی و چرخ گاری باید خوب چرب شوند. (المانی)

92ـ هرکجا قدرت هست در انجا قاضی هست. (روسی)

93ـ هیچ سارقی بدتر از یک کتاب بد نیست. (ایتالیایی)

94ـ وقتی پول حرف می زند حقیقت سکوت اختیار می کند. (روسی)

95ـ وارث وارث من، وارث من است. (لاتینی)

96ـ وجدان به اندازه هزار شاهد خوب و با ارزش است. (ایتالیایی)

97ـ هرگز با مرد نیرومند کشتی مگیر و مرد پولدار را به دادگاه مکشان. (لاتویا)

98ـ هر کس پول دارد بر حق است. (لتوانی)

99ـ هیچ قاضی‌ای نجات نمی یابد مگر اینکه جهنم پر شده باشد. (مونته نگرویی)

100ـ یک دست پر از پول قوی تر از دو دست پر از حقیقت است. (سوئدی)

101_ مکندگان خون مردم دو گونه‌اند: زالوها و ماموران مالیات. (فرانسوی)

102_ وجدان اگر زخمی شد دیگر خوب شدنی نیست. (چینی)

103_ وقتی که متهم قاضی شود فاتحه قانون خوانده شود. (چینی)

104_ وقتی که قاطر قاضی می‌میرد همه به تشیع جنازه‌اش می روند ولی وقتی که خود قاضی می‌میرد هیچ کس به تشیع جنازه اش نمی رود. (تازی)

105ـ وجدان یگانه محکمه ای‌ست که در آن به وکیل دادگستری احتیاجی نیست. (انگلیسی)

106ـ هرآنچه حاکم عادل کند همه داد است. (فارسی)

107ـ همه برای عدالت ارزش قائلند ولی وقتی که می‌آید در را به رویش می بندند. (سوئدی)

108ـ ممکن است به حقیقت تو سری زد ولی هرگز نمی‌توان خفه اش کرد. (لاتینی)

109ـ دیوانه جریمه می دهد و عاقل رشوه. (آذربایجانی)

110ـ قاضی و وکیل دو بال فرشته عدالت هستند. (لاتینی)

---

حقوق خانواده یکی از مهمترین و جالب‌ترین بخش‌های حقوق مدنی است که جنبه حقوقی صرف ندارد بلکه آمیخته با مسائل اجتماعی و اخلاقی و مذهبی است و بیشتر قواعد آن مربوط به نظم عمومی و اخلاق حسنه است. لذا ضرورت دارد مواردی در خصوص تشکیل خانواده و روابط حقوقی بین زن و مرد بررسی شود.

مهریه

1- تعیین مهریه در عقد نکاح منقطع شرط صحت ولی در نکاح دایم این گونه نیست.

2- در تعیین مهریه واقع نگر باشیم و احتمالات منفی را نیز در نظر بگیریم.

3- بدانیم که تعیین مهریه بالا، ایمن کننده ازدواج نخواهد بود و تعیین مهریه ناچیز هم توصیه نمی‌شود.

4- مهریه در سند نکاحنامه ذکر می‌شود و به صورت دین برعهده شوهر خواهد بود.

5- زن به مجرد ازدواج حق مطالبه مهریه را خواهد داشت ولی تقدس کانون خانواده و رعایت مصالح و توان مالی طرف قرارداد را نیز باید در نظر گرفت.

6- چنانچه مهریه در نکاحنامه ثبت شده، باشد، می‌توان آن را از طریق اداره اجرای ثبت اسناد و یا محاکم عمومی مطالبه کند.

7- در صورتی که مهریه وجه نقد باشد اداره ثبت و یا دادگاه با استفاده از شاخص ارائه شده توسط بانک مرکزی نرخ آن را در روز مطالبه محاسبه خواهد کرد.

8- مهریه تا حدی که رفع جهالت از آن شود باید برای طرفین مشخص باشد.

9- برای تأدیه تمام یا قسمتی از مهریه می‌توان مدت یا اقساطی قرار داد.

شرایط مهریه

1- مالیت داشته باشد.

2- قابل تملک و نقل و انتقال باشد.

3- معلوم و معین باشد.

4- قدرت بر تسلیم و تسلم داشته باشد.

انواع مهر

مهر المسمی: مهری است که در عقد نکاح تعیین شده یا تعیین آن به عهده شخص ثالثی گذارده شده است.

مهر المثل: مهری است که در نکاح مفوضه البضع به حسب شرافت و اوضاع و احوال زوجه به او داده می‌شود. (ماده 1091 ق.م)

مهر السنه: مقدار آن 5 / 262 مثقال پول نقره مسکوک است.

مهر المتعه: مهری است که در نکاح مفوضه البضع شوهر به زن مطلقه خود برای تعیین این مهر برخلاف مهرالمثل مهر و از حیث غنا و فقر ملاحظه می‌شود.

مفوضه البضع: زوجه را در عقد نکاحی که دایم بوده و مهر ذکر نشده باشد یا شرط عدم مهر شده باشد.

مفوضه المهر: زوجه را در نکاح دایم ( که تعیین مقدار مهر را به اختیار شوهر یا زوجه یا ثالث گذاشته باشند.)

چند نکته

- ممکن است مهر حال یا مدت دار باشد، اگر حال باشد زوجه می‌تواند بلافاصله بعد از عقد آن را مطالبه کند و تا وصول آن از تمکین نیز امتناع نماید.

- مادة 1082 قانون مدنی مقرر داشته به مجرد عقد، زن مالک مهر می‌شود و می‌تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید.

مهریه ریالی

در سال 76 تبصره­ای به ماده مذکور الحاق شد که به موجب آن (چنانچه مهریه وجه رایج باشد) متناسب با تغییر شاخص قیمت سالانه زمان تادیه نسبت به سال اجرای عقد که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین می‌­گردد محاسبه و پرداخت خواهد شد مگر این که زوجین در حین اجرای عقد به نحو دیگری تراضی کرده باشند.

براساس تبصره فوق بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران طبق آیین نامه الحاق یک تبصره به ماده 1082 قانون مدنی مکلف است همه ساله شاخص سال قبل را تا پایان سه ماهه اول هر سال به قوه قضاییه ابلاغ کند تا قوه قضاییه نیز شاخص مذکور را به واحدهای تابعه جهت اجرا ابلاغ کند. (واحدهای تابعه: دادگاه‌های صالحه – سازمان ثبت اسناد و املاک کشور).

هرگاه مهریه وجه رایج باشد هریک از زوجین می­‌تواند در خواست کند تا میزان مهریه بر اساس شاخص بانک مرکزی محاسبه و پرداخت شود نحوه محاسبه مهریه وجه رایج عبارت از متوسط شاخص بها در سال قبل تقسیم بر متوسط شاخص بها در سال وقوع عقد ضربدر مهریه مندرج در عقد نامه.

محاسبه مهریه به شرح فوق در صورتی که زوجه برای وصول مهریه خود از طریق دفتر ازدواج و اداره ثبت اسناد محل اقدام نماید مرجع صالح برای محاسبه مهریه وجه رایج اداره ثبت اسناد است و چنانچه از طریق دادگاه صالحه برای وصول اقدام گردد مرجع صالح برای محاسبه مهریه وجه رایج دادگاه صلاحیت دار خواهد بود.

نفقه

نفقه یعنی تأمین هزینه زندگی زن که شامل خانه، اثاثیه، منزل، غذا، لباس، دارو و درمان بوده که از زمان عقد دائم بر عهده شوهر است.

- محاسبه میزان نفقه بر مبنای شئونات خانوادگی زن، عرف و عادت ساکنان هر منطقه و وضع مالی مرد می‌باشد.

- نفقه عبارت است از مسکن، لباس، غذا، اثاث خانه که به طور متعارف با وضعیت زن متناسب باشد.

- هرگاه زن بدون مانع شرعی از ادای وظایف زناشویی امتناع کند مستحق نفقه نخواهد بود.

- زنی که همسرش از پرداخت نفقه به وی خودداری کند هم می‌تواند شکایت کیفری کند و هم می‌تواند دادخواست حقوقی بدهد.

- هرکس با داشتن استطاعت مالی، نفقه زن خود را در صورت تمکین ندهد و یا از پرداخت نفقه سایر اشخاص واجب النفقه امتناع کند دادگاه او را از سه ماه و یک روز تا 5 ماه حبس محکوم می‌‌کند.